Παραδείσια πουλιά

Παραδείσια πουλιά, Παραδεισιίδες (Paradisaeidae)

Κοινή ονομασία στρουθιόμορφων πτηνών της οικογένειας των παραδεισιιδών. Περιλαμβάνει περίπου 40 είδη πουλιών, ζουν στα τροπικά δάση της Αυστραλίας, σε κάποια νησιά των Μολούκων και κυρίως στη Νέα Γουινέα. Οφείλουν την ονομασία τους στο εντυπωσιακό φτέρωμα των ενήλικων αρσενικών. Τα θηλυκά είναι συνήθως μικρότερα και σκουρόχρωμα, σε αντίθεση με τα αρσενικά που μπορεί να φέρουν ποικιλία πολύχρωμων διακοσμητικών φτερών, λοφίων κλπ. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η συμπεριφορά των αρσενικών των περισότερων ειδών πριν από το ζευγάρωμα, η οποία χαρακτηρίζεται από επιδείξεις του φτερώματος και γαμήλιους χορούς. Συνήθως συγκεντρώνονται πολλά αρσενικά μαζί, έχοντας τα θηλυκά απέναντί τους προσπαθώντας να τα δελεάσουν με επιδείξεις του φτερώματος. Το θηλυκό διαλέγει ένα αρσενικό με το οποίο ζευγαρώνει και στη συνέχεια αποσύρεται για να μεγαλώσει τους νεοσσούς που θα γεννήσει και θα αναθρέψει μόνο του, ενώ το αρσενικό θα συνεχίσει το ζευγάρωμα και με άλλα θηλυκά. Ο υβριδισμός ανάμεσα σε κάποια διαφορετικά γένη είναι συχνός με αποτέλεσμα να εγείρονται αμφιβολίες για κάποια είδη, πολλά υβρίδια έχουν περιγραφεί ως νέα είδη.
Τα μεγάλα είδη γεννάνε σχεδόν πάντα ένα μόνο αυγό, τα μικρότερα είδη συνήθως από 2 έως 3 αυγά.

Ιδιαίτερα γνωστό για την ομορφιά του είναι το είδος Paradisaea apoda, το μήκος του οποίου φτάνει τα 46 εκατοστά· κάτω από κάθε φτερούγα φέρει μια πυκνή τούφα από χρυσοπορτοκαλί φτερά, τα οποία ανορθώνονται, ενώ τα κεντρικά φτερά της ουράς σχηματίζουν μακριά νήματα. Η επιστημονική ονομασία του δικαιολογείται από την αρχαία συνήθεια των εμπειρικών ιθαγενών βαλσαμωτών να κόβουν τα πόδια του. Τα θηλυκά άτομα του πουλιού αυτού διαφέρουν από τα αρσενικά, γιατί στερούνται πλευρικών λοφίων και τα χρώματα του φτερώματος είναι λιγότερο ποικίλα και εντυπωσιακά. Αυτό το πουλί ζει στα δάση των νησιών Άρου, ανοιχτά της δυτικής Νέας Γουινέας, και τρέφεται κυρίως με καρπούς.
Το είδος Paradisaea minor είναι παρόμοιο, αλλά μικρότερο σε μέγεθος από το προηγούμενο. Το αρσενικό του είδους Paradisaea rudolphi, που ζει στα ανατολικά όρη της Νέας Γουινέας, προκαλεί την προσοχή του θηλυκού μέσω μιας παράξενης παντομίμας: κρατιέται σε ένα κλαδί, στρέφει το σώμα ώσπου να φέρει το κεφάλι κάτω και έπειτα ξεδιπλώνει τα μεγάλα λοφία με τα γαλάζια φτερά, ανάμεσα στα οποία προβάλλουν δυο μακριά και λεπτά κεντρικά φτερά.
Το αρσενικό του μικρού πουλιού Cicinnurus magnificus χαρακτηρίζεται κυρίως από δύο μακριά δρεπανοειδή φτερά στην ουρά, ενώ το φτέρωμά του έχει φανταχτερά χρώματα, μπλε, κίτρινο και κόκκινο, τα θηλυκά έχουν λιγότερο εντυπωσιακά χρώματα συνήθως καφέ - κίτρινο.
Ωστόσο δεν έχουν όλα τα είδη εντυπωσιακές διαφορές μεταξύ των αρσενικών και θηλυκών. Για παράδειγμα και τα δύο φύλα του είδους Manucodia keraudrenii έχουν μπλε - μαύρο φτέρωμα.
Χαρακτηριστικό είδος παραδείσιου πουλιού με πολύ μακρύ ράμφος, είναι και το Seleucidis melanoleuca· φέρει ποικιλόχρωμο φτέρωμα το οποίο σχηματίζει στο μπροστινό μέρος του θώρακα ένα μεγάλο περιστήθιο, από 12 διακοσμητικά φτερά που μπορούν να ανορθωθούν.  Ένας άλλο μέλος της οικογένειας διαδεδομένο εκτός από τη Νέα Γουινέα και στην ανατολική Αυστραλία, είναι το γένος Ptiloris.  Περιλαμβάνει 3 είδη, τα Ptiloris magnificus, Ptiloris paradiseus και Ptiloris victoriae, τα οποία είναι γνωστά με την κοινή ονομασία πουλιά-τουφέκια. Οι ιθαγενείς της Νέας Γουινέας χρησιμοποιούσαν τα φτερά των παραδείσιων πουλιών ως στολίδια, ενώ αργότερα άρχισε το εμπόριο του δέρματος και των φτερών τους στη νοτιοανατολική Ασία και στην Ευρώπη. Πολλά είδη άρχισαν να κινδυνεύουν με εξαφάνιση λόγω της εντατικής θήρευσής τους.
Τα πουλιά αυτά τρέφονται κυρίως με φρούτα, αρθρόποδα και έντομα, λιγότερο με μικρά σπονδυλωτά και με νέκταρ λουλουδιών σε κάποια είδη.
Η Γουινέα είναι επίσης γνωστή ως το «Νησί των Πουλιών του Παραδείσου», επίσης ο θυρεός των Παπούα της Νέας Γουινέας απεικονίζει ένα παραδείσιο πουλί.

Epimachus meyeri