Βοηθητικοί χώροι:
Φωτάναμα. στά μοναστήρια πού ήταν σέ ορεινά μέρη ή γενικά ψυχρά κλίματα, χρησιμοποιούνταν χώροι μέ εστίες, τά λεγόμενα φωτανάματα, όπου συγκεντρώνονταν οί μοναχοί κατά τόν χειμώνα γιά νά ζεσταθούν έπειτα από τίς νυχτερινές Ακολουθίες ή κατά τά διαλείματα αυτών. Τέτοιο φωτάναμα είχε καί τό Μοναστήρι πού ήταν δίπλα από τήν τράπεζα, κτίσμα τής εποχής τού Αγίου.
Εδώ είχε τήν ιδιαίτερη ονομασία "λύκος" γιά τούς λόγους πού θά εξηγήσουμε παρακάτω. Τό φωτάναμα ή ό "λύκος" τού Μοναστηριού είναι ένας μικρός θολογύριστος χώρος στρώμένος μέ κεραμόπλακες. Στό μέσο έχει μιά τετράγωνη χτιστή καί χαμηλή εστία, πού περιβάλεται από ξύλινο πλαίσιο. Μία τρύπα ανοιγμένη στήν οροφή του χρησίμευε γιά νά βγαίνει ό καπνός. Πάνω στήν εστία τοποθετούσαν μιά μακριά σιδερένια σχάρα, γιά νά στηρίζονται τά ξύλα. Η σχάρα από τό σχήμα της είχε βαπτισθεί "λύκος" έτσι επικράτησε ή ονομασία αυτή γιά τό φωτάναμα. Ο "λύκος" τροφοδοτούσε μέ κάρβουνα όλα τά μαγκάλια τού Μοναστηριού, πού λειτουργούσαν τό χειμώνα στά κελιά καί στούς ξενώνες. Στά πρώτα χρόνια χρησιμοποιούνταν καί σάν μαγειρείο τού Μοναστηριού, όπου ή παρασκευή τού φαγητού γινότανε σέ καζάνι κρεμασμένο από τήν οροφή μέ αλυσίδα πάνω από τήν εστία.
Αποθήκες. Κάτω από τά οικοδομήματα είναι οί αποθήκες ημιυπόγειες καί υπόγειες, θολωτές καί σκοτεινές.
Οπου σέ μία από αυτές, σώζονται δύο τεράστια βαρέλια (βαένια) μεγάλης χωρητικότητας. Ενα από αυτά είναι γνωστό μέ τήν ονομασία "ποδαράς" λόγω τών τεράστιων διαστάσεων, χωράει 15.000 οκάδες κρασί (το μικρότερο περίπου τις μισές).
Τα βαρέλια (βαένια) είναι δεμένα μέ χοντρά ξύλινα στεφάνια πού διασταυρώνονται στό κάτω μέρος σχηματίζοντας χιαστά ποδαρικά όπου επικάθεται τό βαρέλι καί δέν ακουμπάει στό έδαφος. Τα βαρέλια (βαένια) είναι πραγματικά μνημεία κατασκευαστικής πρακτικής, καθώς τα στραβόξυλα από τα οποία είναι κατασκευασμένα είναι κορμοί καστανιάς, τις οποίες καλλιεργούσαν σκόπιμα με κλίση οι μοναχοί ώστε μεγαλώνοντας να έχουν το επιθυμητό σχήμα, εδώ μπορείτε να θαυμάσετε τη μοναστηριακή οινοποιία στο αντίστοιχο γιγάντιο μεγαλείο της
Χωρητικότητα τού Μοναστηριού. Παρά τό περιορισμένο τού μέρους όπου είναι τό
Μοναστήρι, ή χωρητικότητά του είναι αρκετή. γιατί τίς κτιριακές ανάγκες πού δέν μπορούσε νά ικανοποήση ό στενός χώρος, κάλυψε τό ύψος τών οικοδομών. Εκατόν πενήντα κελιά χωρητικότητας χιλίων ατόμων καί στάβλους διακοσίων ζώων είχε τό Μοναστήρι κατά τά τέλη τού 18ου αιώνα. Στόν περίβολο τού Μοναστηριού υπάρχουν ακόμα:
Στέρνες υδατοδεξαμενές. Εχει δύο μεγάλες πού εξασφαλίζουν τίς ανάγκες τού Μοναστηριού από βρόχινο νερό, γιατί εκεί απάνω ό τόπος δέν έχει νερό. Η μία εξασφάλιζε πόσιμο νερό ενώ ή άλλη ήταν γιά τίς υπόλοιπες ανάγκες τού Μοναστηριού. Κρύπτη όπλων. Στό ΝΑ σημείο τού περιβόλου υπάρχει ή υπόγειος κρύπτη-τώρα τοιχισμένη-όπου έκρυβαν τά όπλα, ιδίως κατά τόν Μακεδονικό αγώνα. Ηταν τόσο βαθιά, όπου τά κατέβαζε καί τά τοποθετούσε καλόγερος κρεμασμένος μέ σκοινί.
Ανώγι. Στό ψηλότερο μέρος τού Μοναστηριού υπάρχει ένα κιόσκι τό ανώγι ή ονομασία πού επικράτησε, κατασκευασμένο όλο από κορμούς δέντρων, πού ένα του κομάτι κρέμεται στό κενό, έξω από τό ψηλό τείχος στό ΒΔ μέρος. Από δώ μπορείς νά αγναντέψεις μέχρι τίς κορυφές τού Ολύμπου, απέναντι μπορείς νά αγναντέψεις τίς κορυφές τής Βουνάσας, ενώ από κάτω χαμηλά κυλάει τά ορμητικά νερά του ό Αλιάκμονας μέσα από ένα βαθύ φαράγγι. Κείμενο: Ζιάκας Ηλίας