Πουλιά, γένος: Τραγοπάνες (Tragopan) Tragopan

Γένος πτηνών που κατατάσεται στην οικογένεια Φασιανίδες (Phasianinae). Η ονομασία προέρχεται από τον αρχαίο θεό των Ελλήνων Πάν, εξαιτίας δύο σαρκωδών εξογκωμάτων με έντονα χρώματα που φέρουν στο κεφάλι και μοιάζουν με κέρατα τα οποία κατά τη διάρκεια της ερωτοτροπίας ορθόνωνται. Μια άλλη ιδιαιτερότητα ασυνήθιστη και μοναδική στην οικογένεια Φασιανίδες είναι η συνήθειά τους να φωλιάζουν στα δέντρα.
Εχουν έντονο σεξουαλικό διμορφισμό. Τα χρώματα που κυριαρχούν στο φτέρωμα είναι το κόκκινο, το καφέ και το μαύρο. Το πλήρες φτέρωμα διαμορφώνεται κατά το δεύτερο έτος. Στο φτέρωμα των θηλυκών κυριαρχούν οι αποχρώσεις του καφέ. Ο βιότοπός τους είναι πυκνά και υγρά ορεινά δάση σε υψόμετρο από 1000 έως 4000 μέτρα υψόμετρο. Η περιοχή κατανομής τους εκτείνεται από τα Ιμαλάια μέχρι την κεντρική και τη νότια Κίνα.
Οι τραγοπάνηδες ζουν σε ζεύγη και προτιμούν τα δέντρα για το χτίσιμο της φωλιάς, περιστασιακά χρησιμοποιούν εγκαταλειμένες φωλιές κοράκων ή αρπακτικών. Η περίοδος ζευγαρώματος ξεκινάει το Μάρτιο. Το θηλυκό γεννάει από 3 έως 6 αυγά κρεμ χρώματος με καφέ βούλες, η εκκόλαψη διαρκεί περίπου 28 ημέρες. Είναι κυρίως χορτοφάγα τρέφονται με διάφορα χόρτα και μπουμπούκια και σε μικρότερες ποσότητες βατόμουρα και άλλους σπόρους επίσης η διατροφή τους περιλαμβάνει και διάφορα έντομα.

Κατηγορία: Ορνιθόμορφα

Το γένος Τραγοπάνες (Tragopan) περιλαμβάνει 5 είδη.

Μαυροκέφαλος Τραγοπάν Western Tragopan (Tragopan melanocephalus)
Ο Μαυροκέφαλος Τραγοπάν όπως και τα υπόλοιπα είδη του γένους έχει εντυπωσιακά χρώματα με το κόκκινο, το καφέ και το μαύρο να κυριαρχούν. Το πλήρες φτέρωμα των ενηλίκων διαμορφώνεται κατά το δεύτερο έτος. Στο κεφάλι στις δύο πλευρές φέρει τα χαρακτηριστικά σαρκώδη κέρατα. Το πάνω μέρος του κεφαλιού είναι μαύρο, η ίριδα είναι καφέ και στα δύο φύλα. Τα πόδια είναι ροζ, εκτός από την εποχή της αναπαραγωγής που είναι ελαφρώς ανοιχτότερα. Το φτέρωμα των θηλυκών έχει κυρίως αποχρώσεις του καφέ.



Τα αρσενικά έχουν μέγεθος σώματος από 69 έως 73 εκατοστά και ζυγίζουν 1.8 έως 2.1 κιλά. Τα θηλυκά έχουν μήκος σώματος κατά μέσο όρο 60 εκατοστά και ζυγίζουν 1.2 έως 1.4 κιλά.
Ζούνε στα βορειοδυτικά Ιμαλάια, συγκεκριμένα στο βόρειο Πακιστάν στα ανατολικά του Κασμίρ και Λαντάκ στα βορειοδυτικά της Ινδίας και στις κοιλάδες των Kattor και Bhilling Garwahl.
Ο βιότοπος είναι κυρίως δάση που καλύπτονται με βελανιδιές και κέδρα ή μικτά με κωνοφόρα σε υψόμετρα έως 3.600 μέτρων, το χειμώνα μετακινείται χαμηλότερα ώς τα 1.350 μέτρα υψόμετρο.
Είναι ντροπαλά πουλιά αποφεύγουν την ανθρώπινη παρουσία και είναι πολύ δύσκολο να παρατηρηθούν καθώς κρύβονται σε χαμόκλαδα και σε μέρη με πυκνή βλάστηση. Ζει συνήθως σε ζευγάρια ή μεμονωμένα, μόνο αμέσως μετά την αναπαραγωγική περίοδο σχηματίζει οικογενειακές ομάδες. Ψάχνει για τροφή κυρίως τις πρώτες πρωινές ώρες και αργά το απόγευμα.
Η αναπαραγωγική τους συμπεριφορά δεν έχει μελετηθεί επαρκώς. Πιστεύεται ότι το είδος είναι μονογαμικό. Φωλιές που έχουν βρεθεί, ήταν κυρίως στο έδαφος ή σε κοιλότητες δέντρων τρία μέτρα πάνω από το έδαφος και κάποιες άλλες σε εγκαταλειμμένες φωλιές άλλων πουλιών 13 μέτρα πάνω από το έδαφος. Γεννάει από δύο έως έξι αυγά.


Σάτυρος Τραγοπάν Satyr Tragopan (Tragopan satyra)
Τα αρσενικά και τα θηλυκά διαφέρουν σημαντικά σε μέγεθος και χρωματισμό φτερώματος. Το αρσενικό έχει πολύχρωμα όμορφα χρώματα και φτάνει σε μήκος από 67 έως 72 εκατοστά. Έχει μαύρο κεφάλι και μπλέ στα πλάγια. Το κάτω μέρος του σώματος είναι κόκκινο με μικρές λευκές κηλίδες. Τα θηλυκά είναι καφέ-μπεζ χρώματος και φθάνουν σε μήκος περίπου τα 58 εκατοστά. Τα αρσενικά ζυγίζουν μεταξύ 1,5 έως 2 κιλά. και τα θηλυκά από 1 έως 1,5 κιλά.
Το είδος ζεί σε υγρά δάση σε υψόμετρο από 1800-3900 μέτρα στην Ινδία, το Νεπάλ, το Μπουτάν, τη νότια Κίνα και το Θιβέτ.



Τρέφεται κυρίως με φυτικές ύλες. Τρώει χόρτα, φύλλα, καρπούς και έντομα.
Η αναπαραγωγική περίοδος είναι τον Μάιο και τον Ιούνιο. Κάνουν τις φωλιές στο έδαφος ή στα δέντρα. Το θηλυκό γεννά 4-8 αυγά. Η διάρκεια της περιόδου επώασης είναι 28 ημέρες.


Temminck's Tragopan (Tragopan temminckii)
Ζεί στη Νοτιοανατολική Ασία, σε πυκνά δάση σε υψόμετρα 2500-3600 μέτρα. Συγκεκριμένα συναντάται στο Αρουνάτσαλ Πραντές στη βορειοανατολική Ινδία στη Μιανμάρ, στο Θιβέτ, στην κεντρική Κίνα στις επαρχίες Yunnan, Sichuan, Guangxi, Guizhou, Gansu, Shaanxi, Hubei και Χουνάν. Είναι το πιο διαδεδομένο είδος Tragopan.
Το μήκος σώματος στο αρσενικό κυμαίνεται γύρω στα 64 εκατοστά, από τα οποία τα 18 έως 23 εκατοστά καταλαμβάνει η ουρά. Το άνοιγμα φτερών μεταξύ 210 και 265 εκατοστά, το βάρος από 980 έως 1600 γραμμάρια. Το θηλυκό ελαφρώς μικρότερο έχει 58 εκατοστά μήκος, η ουρά 15-18 εκατοστά, το βάρος κυμαίνεται 970 - 1100 γραμμάρια και το άνοιγμα φτερών από 202-225 εκατοστά.



Το ράμφος του αρσενικού είναι μαύρο, η ίριδα είναι καφέ. Γύρω από τα μάτια είναι άπτερος και χρώματος μπλε. Τα χαρακτηριστικά "κέρατα" έχουν κλίση προς τα πίσω βρίσκονται πάνω από το μάτι, είναι πρασινωπά μπλε. Τα προγούλια είναι ανοιχτό μπλε και κατά τη διάρκεια της ερωτοτροπίας, διογκώνονται σε σημαντικό βαθμό. Το κεφάλι είναι μαύρο και στις πλευρές έχει πορτοκαλί ρίγες. Ο λαιμός πορτοκαλί, το πάνω μέρος και το στήθος σκοτεινό πορτοκαλί-κόκκινο με ανοιχτόχρωμες βούλες. Το κάτω μέρος του σώματος έχει ανοιχτές γκρίζες κηλίδες, οι οποίες γίνονται μεγαλύτερες προς τις άκρες. Οι άκρες των φτερούγων και της ουράς έχουν μαύρο χρώμα. Τα πόδια του αρσενικού είναι ροζ.
Ο χρωματισμός του θηλυκού είναι κυρίως αποχρώσεις του καφέ και τα πόδια είναι ανοιχτότερα του αρσενικού.
Στην Κίνα προτιμά κατά κύριο λόγο φυτείες από μπαμπού, δάση με αείφυλλα και πλατύφυλλα και μικτά δάση, το καλοκαίρι ζεί σε υψόμετρα έως 3600 και την περίοδο του χειμώνα κατεβαίνει χαμηλότερα στα 2000 μέτρα.
Ζούν συνήθως μοναχικά ή σε ζευγάρια, τη νύχτα κοιμάται στα δέντρα και κατά τη διάρκεια της ημέρας κινείται στο έδαφος πρός αναζήτηση τροφής όπως άνθη και φύλλα κυρίως από μπαμπού, βατόμουρα και έντομα.
Το είδος είναι πιθανώς μονογαμικό. Όπως και με τα άλλα είδη tragopan, κατά τη διάρκεια της ερωτοτροπίας τα "κέρατα" στο κεφάλι διογκώνονται, όπως επίσης και τα πολύχρωμα προγούλια. Η φωλιά γίνεται σε δέντρα σε ύψη μέχρι και 8 μέτρα πάνω από το έδαφος, είναι χτισμένη με κλαδιά και ξερά φύλλα και με επένδυση από πούπουλα. Το θηλυκό γεννάει 3 έως 5 αυγά χρώματος μπεζ με καφέ, επωάζονται από το θηλυκό από 26 έως 28 ημέρες.
Ο συνολικός πληθυσμός εκτιμάται σε πάνω από 100.000 άτομα.


Cabot's Tragopan (Tragopan caboti)
Το είδος ζεί στη νοτιοανατολική Κίνα, εκτείνεται σε ένα ευρύ φάσμα στις επαρχίες Guangxi, Guangdong Fujian Zhejiang και στα βόρεια της νοτιοανατολικής Χουνάν. Ο πληθυσμός είναι κατακερματισμένος και βρίσκεται μόνο σε μεμονωμένα παρθένα δάση.
Τα αρσενικά φτάνουν σε ύψος περίπου 61 εκατοστά και ζυγίζουν κατά μέσο όρο 1,4 κιλά. Τα θηλυκά είναι μικρότερα και φτάνουν σε ύψος τα 50 εκατοστά και ζυγίζουν κατά μέσο όρο 900 γραμμάρια. Στα ενήλικα αρσενικά οι πλευρές του κεφαλιού, του λαιμού, και το άπτερο μέρος στο κεφάλι είναι πορτοκαλί κίτρινο, το υπόλοιπο μέρος του κεφαλιού είναι μαύρο. Το πάνω μέρος του σώματος είναι γκρίζο καστανό με μεγάλες λευκές κηλίδες. Το στήθος και η κοιλιά είναι κρεμ. Το φτέρωμα των θηλυκών έχει κυρίως αποχρώσεις του καφέ.



Τα ενδιαιτήματά τους είναι μικτά δάση. Το χειμώνα κατεβαίνουν στα 800-1000 μέτρα υψόμετρο, το καλοκαίρι από τα 800 έως 1.400 μέτρα.
Τρέφεται με καρύδια και διάφορους άλλους σπόρους.
Η εποχή αναπαραγωγής αρχίζει το Μάρτιο. Το θηλυκό γεννάει από τρία έως πέντε αυγά. Την φροντίδα των νεοσσών επωμίζεται το θηλυκό.
Υπάρχουν δύο υποείδη.


Blyth's Tragopan (Tragopan blythii)
Ζεί σε υγρά δάση στο βορειοανατολικό μισό της Ινδικής χερσονήσου, συγκεκριμένα στο Μπουτάν στη βόρειο-ανατολική Ινδία και περιστασιακά στο νοτιοανατολικό Θιβέτ.
Τα αρσενικά φθάνουν σε μέγεθους από 65 έως 70 εκατοστά και μέσο σωματικό βάρος 1.930 γραμμάρια, τα θηλυκά ελαφρώς μικρότερα με μέγεθος σώματος 58 έως 59 εκατοστά και βάρος 1000-1500 γραμμάρια. Όπως όλα τα είδη tragopan έχουν έντονο φυλετικό διμορφισμό. Τα αρσενικά έχουν μαύρο χρώμα στην κορυφή του κεφαλιού με κίτρινο-πορτοκαλί ρίγες στο κεφάλι. Τα θηλυκά είναι περισότερο καφετί χρώματος.
Υπάρχουν δύο υποείδη.





Βιβλιογραφία:
Steve Madge, Phil McGowan und Guy M. Kirwan: Pheasants, Partridges and Grouse – A Guide to the Pheasants, Partridges, Quails, Grouse, Guineafowl, Buttonquails and Sandgrouse of the world’’, Christopher Helm, London 2002, ISBN 0-7136-3966-0
Νεότερη Παλαιότερη